معنی اسناد و دلایل

شواهد

براهین

ادله

دلایل. [دَ ی ِ] (ع اِ) دلائل. ج ِ دلیل در تداول زبان فارسی، به معنی برهان و حجت. (از آنندراج). نشانه ها:
گهر داری هنر داری به هرکار
بزرگی را چنین باشد دلایل.
منوچهری.
جواب هر یکی گفته ایم به دلایل عقلی و براهین منطقی. (جامع الحکمتین ص 306). حمداً ﷲ تعالی که مخایل مزید قدرت و دلایل مزیت بسطت هرچه ظاهرتر است. (کلیله و دمنه). به معجزات ظاهر و دلایل واضح مخصوص گردانید. (کلیله و دمنه).آثار و دلایل آن [حیرت] می بینم. (کلیله و دمنه). شواهد قدرت و دلایل صنع و حکمت بدانند. (سندبادنامه ص 3). چون آثار خفت و دلایل صحت تمام شد و هنگام سحر بر قصد اداء فریضه به مسجد رفتم. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 329).
دلایل قوی باید و معنوی
نه رگهای گردن به حجت قوی.
سعدی.
هر صفتی را دلیل معرفتی هست
روی تو بر قدرت خداست دلایل.
سعدی.
- دلایل آوردن، دلیل آوردن. حجت آوردن:
امروز غره ای به فصاحت که در حدیث
هر نکته را هزار دلایل بیاوری.
سعدی.
رجوع به دلائل و دلیل شود.

اسناد. [اَ] (ع اِ) ج ِ سَنَد.
- اسناد بهادار، اوراقی که دارای ارزش مالی هستند.

اسناد. [اِ] (ع مص) نسبت کردن به. بازخواندن به. بستن به:
مدار باکرمش بیم از گنه مخلص
دگر به خویشتن اسناد این گناه مده.
مخلص کاشی.
|| منسوب کردن حدیث به کسی. (منتهی الارب) (تاج المصادر بیهقی). برداشتن سخن به گوینده ٔ وی. (منتهی الارب). پیوستن گفته به گوینده. ج، اسانید. حدیث کردن با کسی. (زوزنی). || بکوه برآمدن. برآمدن بر (کوه): اسند فی الجبل. (منتهی الارب). || بکوه برداشتن کسی یا چیزی را. برداشتن چیزی بر (کوه). اسنده فی الجبل. (منتهی الارب). || پشت به کسی واگذاشتن. (تاج المصادر بیهقی) (زوزنی). پشت به کسی بازگذاشتن. پشت به چیزی دادن. تکیه دادن چیزی را به چیزی. (غیاث) اسنده الیه. (منتهی الارب). || نسبت و تعلق یکی از دو کلمه به دیگری باشد.منسوب را مسند و منسوب الیه را مسندالیه گویند. و اسناد حالتی است بین دو کلمه یا بین مدلول دو کلمه خواه کلمه ٔ حقیقیه باشد و خواه حکمیه و بهتر است که در تعریف آن گفته شود: اسناد، ضم کلمه یا جاری مجرای کلمه است به دیگری یا ضم یکی از دو جمله است به دیگری. و اسناد یا اصلی است که آنرا تام نیز نامند و عبارتست از آنکه لفظ برای وی موضوع بوده باشد و اسناد بالذات از آن مفهوم شود مانند: «ضرب زید» که برای افادت نسبت ضرب بزید وضع شده و این اسناد بالذات از آن فهمیده شود و تعرض به طرفین فقط بدان جهت است که نسبت بدانها متوقف میباشد. و یا غیراصلی است که آنرا غیرتام نیز گویند و آن عبارت از نسبتی است که بالذات از لفظ فهمیده نشود بلکه فهم آن بالتبع باشد چون: «غلام زید» که مقصود از آن افادت ذات است نه افادت اسناد و همچنین است در جمیع اسناد مرکبات توصیفیه و اسناد صفات به فاعل اوصاف و نیز اسناد مصدر به فاعل آن. و اسناد اسم فاعل و اسم مفعول و صفت مشبهه و اسم تفضیل وظرف را اسناد غیراصلی شمرده اند و اسناد اصلی را اسناد فعل، یا فعل در صورت اسم است مانند صفت واقع بعد از حرف نفی یا استفهام. (از کشاف اصطلاحات الفنون). ورجوع به نسبت شود. || (اصطلاح معانی) الاسناد، نسبه احدالجزئین الی الاَّخر اعم من ان یفید المخاطب فائده یصح السکوت علیها او لا. (تعریفات جرجانی). || اصطلاحی است در سند که اصحاب مناظره برای تقویت منع آرند. رجوع به سند... شود. || (اصطلاح نحو) مراد نحویان از آنک گویند: عامل در مبتدا و خبر معنوی باشد نه لفظی، و آن معنی اسناد است. (اساس الاقتباس خواجه نصیر طوسی ص 65).
الاسنادفی عرف النحاه عباره عن ضم احدی الکلمتین الی الاخری علی وجه الافاده التامه ای علی وجه یحسن السکوت علیه. و فی اللغه اضافه الشی ٔ الی الشی ٔ. (تعریفات). || (اصطلاح حدیث) اسناد طریق موصل است به متن حدیث. در نزد محدثین، اسناد، رفع حدیث است تا قائل او. (نفایس الفنون: علم حدیث) (تاج العروس):
مبدعست و تابع استاد نی
مسند جمله ورا اسناد نی.
مولوی.
رجوع به حدیث شود. || اسناد (علم...) و یسمی باصول الحدیث ایضاً. و هو علم باصول تعرف بها احوال حدیث رسول اﷲ (ص) من حیث صحهالنقل و ضعفه و التحمل و الاداء. کذا فی الجواهر و فی شرح النخبه هو علم یبحث فیه عن صحهالحدیث و ضعفه لیعمل به او یترک من حیث صفات الرجال و صیغالاداء - انتهی. فموضوعه الحدیث بالحیثیه المذکوره. (کشاف اصطلاحات الفنون).

ثبت اسناد. [ث َ ت ِ اَ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) اداره ٔ ثبت اسناد؛ اداره ای که بدانجا اسناد عقود و ایقاعات را در دفاتر رسمی دولتی نویسند تاحجت باشد. || مباشر ثبت. آن کس که شغل ثبت اسناد یا املاک ورزد. ثبات. شروطی. چک نویس. صکاک.

(اسم) جمع دلالت (دلاله) توضیح: در فارسی این کلمه را جمع دلیل گویند بمعنی برهانها صحبتها: }} جواب هر یکی گفته ایم بدلایل عقلی و براهین منطقی ‎{{ 000 (جامع الحکمتین 306) . برهان، حجت، دلیل

اوراقی که دارای ارزش مالی باشد، سند، اسناد بها دار

دلالت

ادله، براهین، برهان‌ها، دلیل‌ها، ظواهرامر

(دَ یِ) [ع. دلائل] (اِ.) جِ دلالت.

انگیزه ها

انگیزه ها

اِسْناد، نسبت دادن، منسوب کردن حدیثی به کسی، آنچه که بدان استناد کنند و بعنوان سَنَد مقبول شناسند (جمع: اَسانید، اِسْنادات)،

197